Ý nghĩa hoa sen trên các sản phẩm gốm sứ

Hoa sen được mệnh danh là quốc hoa của Việt Nam. Ý nghĩa hoa sen rất quan trong trong văn hóa của người Việt. Bởi nhìn thấy hoa sen là nhìn thấy cả những vẻ đẹp thuần khiết, thanh cao của cốt cách Việt Nam. Đời sống của người Việt gắn liền với nét đẹp ấy. Đi vào ca dao dân ca và cũng không hiếm thấy ở những tác phẩm nghệ thuật gốm sứ. Hãy cùng Sàn Gốm tìm hiểu xem thợ gốm đã nhắn gửi ý nghĩa gì vào hoa sen trong những tác phẩm của mình nhé!

hoa-sen-va-nhung-y-nghia
Hoa sen được ứng dụng rất nhiều trong đồ dùng gốm sứ

Ý nghĩa biểu tượng của hoa sen

Hoa sen

Hoa sen (liên hoa) là loài loài thủy sinh, sống ở những vùng đầm lầy, ao bùn của làng quê Việt Nam. Hoa sen thường nở vào mùa hè, khoảng giai đoạn tháng 5. Màu sắc phổ biến hồng hoặc trắng, hương thơm dịu nhẹ, thanh khiết như hoa nhài. Lá xanh to tỏa đều. Phiến lá có thể tà trên mặt nước hoặc vươn cao. 

gia-tri-cua-hoa-sen
Hoa sen có rất nhiều giá trị sử dụng

Hoa sen có giá trị về nhiều mặt. Người xưa chủ yếu dùng hoa cho bài trí, làm quà, làm trà thì nay mọi bộ phận của chúng đều có giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao. Nhụy hoa, cánh hoa, hạt, củ sen đều được sử dụng trong ẩm thực, trà đạo. Ngoài ra hoa sen có ý nghĩa rất lớn trong y học cổ truyền, xuất hiện rất thường xuyên trong các bài thuốc chữa bệnh. 

Hoa sen và ý nghĩa biểu tượng

hoa-sen-va-nhung-y-nghia
Hoa sen nở vào độ tháng 5, 6
  • Cao quý: Hoa sen từ bên ngoài đến cốt cách hoa đều mang đến vẻ uyên bác, quý phái của bậc hiền nhân. Trong nghệ thuật gốm sứ, hoa sen được người thợ gốm ưa thích cũng vì sự cao quý ấy. 
  • Trong sạch: Cả quá trình từ khi bung nở đến khi lụi tàn, hoa sen không hề bị làm phiền bởi bất cứ loài ong bướm nào. Hương thơm của hoa, vẻ đẹp của hoa luôn trong ngần, thuần khiết. Đặc trưng của hoa sen là dù mọc nơi bùn ao, đầm lầy, những nơi tanh hôi ẩm ướt nhưng vẫn giữ được hương sắc tinh túy.
  • Sự giàu sang: Trong phong thủy, hoa sen được tin rằng sẽ đem lại phú quý cho gia chủ. Với đặc tính ngũ hành kết hợp hài hòa, hoa sen có khả năng điều tiết hanh thông vận khí. Từ đó hỗ trợ chiêu tài hút lộc cho người sở hữu. 
  • Linh thiêng: Hoa sen là loài hoa của Nhà Phật. Mang vẻ đẹp vừa cao quý lại vừa linh thiêng. Chính vì thế rất hay được trồng trong chùa chiền, đền tháp với mục đích mang lại sự bình an. Sự linh thiêng ở đây có lẽ bắt nguồn từ các giai thoại tôn giáo. Từ các câu chuyện mang đậm văn hóa tâm linh của người Việt. 

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Hoa sen có ý nghĩa rất lớn trong Phật Giáo. Chính vì vậy mà hoa sen luôn hiện hữu trong các công trình kiến trúc Phật Giáo của Việt Nam. Điển hình là kiến trúc Chùa Một Cột, Chùa Tháp Bút, Chùa Tây Phương, Tháp Cửu phẩm liên hoa… Trong giáo lý nhà Phật, hoa sen là tấm lòng hướng thiện, một lòng theo Phật. Là trái tim nhân từ, bác ái, hóa độ chúng sinh. 

sen-trong-tin-nguong-phat-giao
Hoa sen biểu trưng cho an nhiên, tĩnh tâm và hạnh phúc

Trong Phật Giáo, ý nghĩa hoa sen là giác ngộ, trong nguồn đạt được khi thoát khỏi chốn hồng trần đầy cám dỗ. Đức Phật lấy hoa sen làm Phật đài. Vì hoa sinh trưởng trong bùn lầy nhưng khi sen mọc sẽ làm cho nước nơi đó trở nên trong mát. Hương Sen tỏa nhẹ nhàng, thanh khiết, nhưng cô độc bởi không một loài ong bướm nào vây quanh. Hoa sen là hình ảnh của một chu trình sống sinh ra ra từ bóng tối bùn nhơ nhưng lại bừng lên trong sự hoàn thiện thanh cao.

hoa-sen-trong-chua
Hoa sen được trồng rất nhiều trong chùa

Nhưng ý nghĩa thâm sâu nhất của hoa sen đó là sự tĩnh lặng trong tâm hồn. Vẻ đẹp giản dị mà thanh tao toát ra từ tâm. Hoa sen được lựa chọn là hoa Phật bởi nó hội tụ 5 yếu tố: thuần khiết, vô nhiễm, thanh lọc, hương thơm thanh nhẹ, kiên nhẫn.

Ý nghĩa của hoa sen trong phong thuỷ

Hoa sen là loài hoa duy nhất hội tụ đủ năm yếu tố ngũ hành. Thân sen là hành mộc, nước (nơi sen mọc) là hành thủy, bông sen hồng là hành hỏa, nhụy vàng đại diện cho hành thổ, ngó sen màu trắng là hiện thân của hành kim.

hoa-sen-dep
Hoa sen hội tụ đủ ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ

Biểu tượng cho tình yêu trong sáng, hanh thông tiền tài, vẻ đẹp cao quý là quan niệm phong thủy về hoa sen. Các nhà phong thủy thường cho rằng có họa tiết hoa sen trên các đồ dùng, vật dụng trong gia đình sẽ đem lại nhiều may mắn, tài lộc, công danh cũng như điều hòa tâm trạng, vượng khí. Ngoài ra khi trưng bày các vật phẩm gốm sứ mang họa tiết về sen trong nhà sẽ khiến cho không gian trở nên ấm cúng, thanh tịnh và nhẹ nhàng hơn. 

Hoa sen trong đời sống người Việt

Từ lâu trong văn hóa Việt Nam, Sen không chỉ là loài hoa đẹp, mà còn là biểu tượng văn hóa trong tâm thức người Việt. Là biểu tượng của nhân cách người Việt. Là loài hoa duy nhất hội tụ đủ trong mình ý nghĩa nhân sinh cao quý, ý nghĩa triết học, ý nghĩa âm dương ngũ hành và sự vươn dậy mạnh mẽ, một ý chí sống mãnh liệt như dân tộc Việt Nam.

hoa-sen-dep (1)
Hoa sen đi vào nếp sống bình dị của người Việt

Hình ảnh hoa Sen vượt qua các khó khăn để nảy mầm, để phát triển và cho ra hoa chính là sự giản dị, tao nhã, thuần khiết mà hoa Sen thể hiện chính là lối sống, tính cách và tâm hồn con người Việt Nam, là “Quốc hoa Việt Nam”, là biểu tượng của văn hóa Việt.

mau-sac-hoa-sen-dep (1)

Từ xa xưa, hoa sen được dùng làm biểu tượng thiêng liêng, là đại diện cho nhân cách tốt đẹp, nghị lực vượt khó. Trong văn hóa phương Đông, loài hoa này được xếp vào bộ cảnh tứ quý phong thủy. Thường được vẽ ở các bức tranh sứ, hay các đôi lục bình tứ quý làm từ gốm men. 

Trong đời sống người Việt, sen còn là thứ quý báu mà đất trời ban tặng. Bởi sen đâu chỉ làm đẹp cho đời nhờ hương thơm thanh ngát, vẻ đẹp trong ngần, sen góp công trong việc chữa trị cứu người. Từ bài thuốc dân gian của người Việt cổ đến các phương thuốc hiện đại, sen đã góp phần làm nên kỳ tích y học Việt Nam.

Ý nghĩa của hoa sen và người phụ nữ

Ý nghĩa hoa sen gắn liền với hình ảnh người phụ nữ Việt trong tà áo dài duyên dáng, đầu đội nón lá, tay ôm bó sen tươi. Luôn khiến người ta cảm thấy bồi hồi, xao xuyến. 

hoa-sen-va-gai-viet
Hoa sen được ví như vẻ đẹp của người con gái Việt

Hoa sen tượng trưng cho vẻ đẹp hình thể và tâm hồn. Cùng với đó sức sống bền bỉ của hoa tựa như đức tính của phụ nữ Việt. Chịu thương chịu khó, vẻ đẹp e ấp khiêm nhường nhưng rất đặc biệt, và kiên cường. Hoa sen còn là thể hiện sự tôn kính, biết ơn của người con, người cháu dành cho các bà, các mẹ. 

Ý nghĩa các màu sắc của hoa sen

Hoa sen xanh

Hoa sen xanh không phổ biến như các màu sen khác. Tuy vậy người ta vẫn rất coi trọng ý nghĩa hoa sen xanh bởi màu sắc khác lạ. Gợi đến cảm giác khoan khoái, ung dung. Màu hoa này tượng trưng cho trí tuệ và kiến thức. Màu xanh của hòa bình, tự do. Ý nghĩa hoa sen xanh là hiện thân của đất nước hòa bình, phồn thịnh. 

hoa-sen-xanh
Hoa sen búp xanh

Hoa sen trắng

Sen trắng xuất hiện thường xuyên trong các ngày lễ lớn, trọng đại của người Việt. Sen trắng tượng trưng cho vẻ đẹp thuần khiết, thanh cao, và đầy tôn nghiêm. Hay cho câu thơ: 

“Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng 

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” 

Câu thơ khuyết danh người xưa cho thấy được ý nghĩa hoa sen trắng chính là đức hạnh cao đẹp mà người đời luôn theo đuổi trong tâm hồn.

hoa-sen-trang
Sắc hoa sen trắng thuần khiết

Hoa sen tím

Theo như ghi chép của nhà Phật, màu hoa tím liên quan đến những điều huyền bí của đất trời. Những cánh hoa đại diện cho lời dạy của Đức Phật về hành trình tìm thấy bản ngã và sự thức tỉnh, giác ngộ. Đây được xem là loại có ý nghĩa vô cùng đối với những người sùng đạo. 

hoa-sen-tim
Hoa sen tím nhị vàng thể hiện sự bình yên

Hoa sen hồng

Sen hồng là quốc hoa Việt Nam. Sen hồng mang đến hương vị đậm chất Việt, con người Việt qua vẻ đẹp dân dã, mộc mạc, thanh tao nhưng kiên cường và thân thiện. Vẻ thoát tục cùng với hương thơm thanh nhẹ, hoa sen hồng được xem là hoa của Phật. 

hoa-sen-hong
Màu hồng vẫn là màu sắc nhẹ nhàng nhất của hoa sen

Hoa sen đỏ

Hoa sen này tượng trưng cho trái tim nồng nhiệt, cảm xúc của con người gồm những hỉ, nộ, ái, ố. Không chỉ tượng trưng cho lòng từ bi, bao dung, vị tha. Ý nghĩa hoa sen đỏ còn nằm ở giá trị ngụ ý cho tình yêu cao đẹp, vĩnh cửu. 

hoa-sen-đo
Hoa sen đỏ nổi bật và rực rỡ

Hình ảnh hoa sen trên gốm sứ

Ý nghĩa hoa sen chủ yếu nằm ở giá trị tôn giáo và phong thủy. Vì vậy, hầu như các nhà phong thủy đều khuyên rằng nên lựa chọn những sản phẩm có họa tiết hoa sen đặt trong nhà. Ví dụ như bộ đồ thờ men ngọc vẽ hoa sen mạ đồng, bộ bát chén hoa sen men lam, men ngọc, đĩa thờ hoa sen,… 

binh-hut-loc-hoa-sen-depbinh-hut-loc-hoa-sen-dep
Họa tiết hoa sen trên bình hút lộc Gốm sứ

Các sản phẩm gốm sứ được trang trí bằng hình ảnh hoa sen, đều toát lên những vẻ đẹp giản dị, thuần khiết, kín đáo ngụ ý những ý nghĩa sâu xa. Hoa sen làm cho đồ gốm sứ mang những nét thanh tao, tinh khôi đôi lúc thiêng liêng.

lo-hoa-hoa-sen-dep
Lọ hoa vẽ sen đẹp

Trong phong thủy, Sen cũng được sử dụng rất nhiều như các vật phẩm thờ tự như đĩa sen, cành sen, đèn thờ hoa sen làm cho không gian cúng ấm áp và thanh tịnh.

am-tra-hoa-sen-dep (1)
Họa tiết hoa sen xanh trên ấm chén

Trong sinh hoạt thường ngày hay vật phẩm bài trí, quà biếu, các lọ hoa bằng gốm vẽ hoa sen, bộ ấm trà rất được lòng người tiêu dùng. Vì thế sẽ không bất ngờ nếu ai đó tặng bạn một bình hoa sen bằng gốm. Bởi giá trị của món quà này không những nằm ở ý nghĩa hoa sen, mà còn làm cái tâm của người tặng gửi gắm chân thành qua đó. 

Kết

Đối với người Việt, ý nghĩa hoa sen trên sản phẩm gốm sứ là những giá trị cao đẹp đã ăn sâu vào tiềm thức. Từ đời sống thường nhật, đến văn hóa nghệ thuật, gốm sứ luôn đậm nét dấu ấn của loài sen thanh khiết. Qua đó Sàn Gốm hy vọng những hiểu biết trên sẽ là tư liệu quan trọng giúp bạn có những lựa chọn chính xác.

đồ thờ bát tràng
Question and answer (0 comments)